Hindi Biro!... ó Ang Anting-Anting | Page 3

ba ganoon ang turo mo?
--Hindi;--Sinabi ko na n~ga't tila hindi ka maari, at sa unang lision

lamang ay hindi ka naka lampás ... Bueno! mag pahin~ga;--at sa ulî ay
iba naman ang gagawin natin.
At nag si pamahin~ga na n~ga silâ, palibhasa't malalim na ang gabí;
n~guni't pinagbilinan muna.
--Sa Viernes, humanda ka Juan at kita'y susubuan n~g isang Anting na
mabuti sa iyo..... Maliligo ka muna, sa ilog mag hilod na mabuti at ...
bahala na.
--Opô, opô; ang tugon n~g kausap.
Patuloy ang panunuyo ni Juan sa mag asawa ni matandang Tacio.
Dumating ang Viernes. Madilim-dilim pa'y na ligô na n~ga si Juan, at
pagkawi sa bahay ay nag lutô, nag haien, kumaen sila sampon n~g mag
asawa. Kaguinsaguinsa'y isang babae ang na pa tawo sa hagdanan.
--Anó Angue?... at na parito ka?
--Dahil pô kay Ambo, ay ibig ko pong patingnan sa iyo.
--Oo; madali yoon, titingnan lamang pala eh ...!
--Ibig kó pong ipagamot sa iyo.
--At anó bang sinasakít?
--Walá pô;
--Walá palá'y bakit?
--Meroon pô;
--Na ano yoon?
--Hindi ko n~ga po maalaman.
--Baka pasmá?

--Baka n~ga po yoon ang pasma tabardillo.
--Hindi ka maalam mag salita! "Asno Tamardillo", ang tawag sa sakit
na yoon baga ma't hindi ko pa nakikita.
--Ah!... asno tamardillo ... asno tamardillo ...!
--Oo pabayaan mo't ako'y mapapadaan n~gaion sa inio at kami ni Juan
ay pasasaanihan. At ang babae'y namaalam na.
Gumayak na madalì ang dalawa ni Juan at ni Matandang Tacio, at halos
ay inabutan pa n~ga nila ang tumawag na si Angue. Nanhik silang
panabay at dinatnan n~ga namang si Ambo'y gugulong gulong sa sahig
na anhin ang batang sangol. Pinulsuhan n~g matanda at iiling-iling na
nagsabí.
Oh!--Di sinabi ko n~ga. Di tama n~ga Angue ..."Asno Tamardillo"
n~ga itong asawa mo! Ha! Ha ha ... ha!--ang patawa n~g mangagamot.
--Hindi ba masakit ang ulo mo?--ang tuloy na tanong sa may sakit.
--Masakit n~ga pô.
--Ang tian, hindi ba parang walang laman?
--Ganoon n~ga po.
--Di ba ang ibig mo'y kain n~g kain ay ... wala ka namang ...?
--Sia n~ga po.
--Di ba ang ibig mo'y laging uminom ay?...
--Tila n~ga po.
--Di ba para kang hilo, walang maisipang gawin?
--Sia n~ga po!

--Ano!--ang badling na sabi kay Angue--di asno tamardillo n~ga ...
sinapantahâ ko na n~ga. Ano bang gawâgawâ n~gaion n~g m~ga tawo
dito sa iniong bandahing itó? mapa ibá ako, n~g usap.
Ah! marami po n~gaion ang anihin at nagkakalutlot ang palay.
--Ay sino sa inio ang nan~gan~ganihan?
--Wala po kundi akong saglitsaglit, dian lamang sa malapit; di n~ga po
makaláyo'y itong si Ambo'y may sakit at may bata pa akong....
--Mahirap ano?... Marahil sa pagani sia na pasmá?--ang pasaring n~g
kausap.
--Sia n~ga po;--ang tugon na lamang n~g mabait na si Angue na
ikinakanlong ang ugali n~g asawa nia--Ay ano po kayang mabuti?--ang
patuloy na tanong nia.
Ang matanda'y hindi nakasagot kaagad palibhasa'y inisip nia, na kung
itóng aanihin na lamang at sukat, mabuti naman ang pahunusan ay
kinatatamaran pa, ay ano pa n~ga kaya't di katamarán ang gawang mag
bukid, at mag bugtá n~g lupâ na lalong mahirap kay sa umani,
palibhasa'y nan~gan~gailan~gan n~g pagod, isipan at puhunan, ang pag
bubukid na siang kauna-unahang batis n~g ikinabubuhay n~g m~ga
tawo at n~g alin mang Bansa.
--Ay ano pong mabuti kay Ambo?--ang ulit na tanong ni Angue.
Kung makakaban~gon at makakalakad ay pasamahin mo sa amin ni
Juan.
--Opô ...anó, Ambo; sasama ka?--ang badling n~g Angue sa kaniang
may sakit, daw, na asawa.
--Kung ako'y gagamutin mo pô ay bakít ako ipagsasama--ang tanong
naman n~g may sakit na talagang ayaw buman~gon.
--Kailan~gan sumama ka; at n~g pagtulò n~g gamot na ihahaplas ko sa
batok mo't likod ay malamig lamig pang mapasakatawan mo ...

Sumama ka't n~g ikaw ay madáling gumaling at n~g umabot ka n~g
anihin, sayang ang palay at mapapásalupa lamang ay hindi
mapakinaban~gan, tutukain lamang n~g m~ga ibong kung saan saan
galing na m~ga pook.
--Ako po'y baka di makatagal ah!
--Bahala na, utay-utay ... banay banay tayong lalakad at nagkakataong
dumarating tayo'y ...
Hindi sumasagot si Ambo; nag tindig na n~gang wari hahapayhapay, sa
panglalatâ lamang n~g katawang kusang ayaw na igalaw, at n~gaio'y
tatlo na silang lumalakad sa paroroonang anihan. Si Angue ay saka
susunod kung maihabilin sa kalapit bahay ang kaniang m~ga anak na
mumunti.
Dumating ang tatlo sa kamalig n~g anihan. Na tanaw nila ang
maraming tawong sumasabukid na ang karamiha'y babaieng malalapad
ang salakot at mapupulang kundiman at dinampol ang m~ga baro't saya
kundiman kaya'y sadyang pinulahan.--Hindi na luatán at nagdatin~gan
ang lahat na pawang may kanikanilang sunong na uhay n~g palay sa
kanilang m~ga sisidlan. Nagkatipon sa kamalig na maluang din naman,
ay pawang nagdaramdam kapaguran at init n~g namimitik na araw,
nagbibigay n~g kasaganaan. Gaion din ang m~ga dalaga, na sa
kanilang m~ga pisn~gí ay waring na