pamamanahin kita, sakali't maglinkod ka n~g tapat sa 
aming mag asawa. Kita mong kami ay walang anak na isa man lamang. 
--Kung iyon po lamang Lelong, ay pabayaan ninio't pag sisilbihan ko 
kayong parang magulang, lalo't ako'y hindi po naman nakakilala n~g 
ama't ina at n~g maewan po ako'y musmos pang lubha! 
--Wala ka bang m~ga kapatid? 
--Wala din po. 
--Sus, di magaling: anó, titirá ka na? 
--Opo, titirá na ako. 
--N~guni't ...tíla hindî ka dapat mag-in~gat n~g m~ga kabulaanang 
yaon at baka ikaw ay mapahamak, bata ka pa; gaion man ay aatuhan 
kita. 
Sa madaling sabi, natirá na n~ga doon si Juan, at mula noo'y ang 
panunuyó ang siyang guinamit, anopa't ginawa niyang lahat ang 
anoman sa loob at labas n~g bahay.
II 
Lumipas ang ilang araw. 
Minsang gabí, pagkatapus makapagluto si Juan n~g kanilang hapunan 
ay tinawag n~g matanda at pinagsabihan. 
--N~gayon ay huwag káng kakain n~g hapunan, at hindi pa tumutugtog 
ang "animas" ay pumaroon ka na sa bakuran. Pag patók n~g kampanà 
ay sabay kang mag tatakbó at yumapós ka sa punò n~g kamatsileng 
maalitatáp; at ikinatnig ang punong yaon; kumagat káng makakaha n~g 
pitóng tilád n~g balát bago matapos ang tugtóg, balutin mong magaling 
sa isang bagong paniong putî at saka mag tatakbóng walang lin~gon 
hangan dito. Huwag káng paabot sa huling patók n~g kampanà, 
sapagka't may mangyayari! 
--Na anó po?...ang pagdáka'y tanong ni Juan. 
--Kapag inabot ka n~g katapusang patók, ay katapusan mo namán, at ... 
--Bakit po? 
--Sapagka't darating doon ang isang malaking tawo na yayapos sa iyo 
na sasakalin ka't ipaghahaguisan n~g lubhang matayog hangang sa di 
ka mamatáy. 
Si Jua'y hindî nagsalitâ, n~guni't di naman munti man na takot sa m~ga 
hulíng sinabi n~g matandâ. Binuó nia ang kaniang loob at lumaang 
gawin ang m~ga iniatas n~g matanda masunód lamang matamó ang 
kaniang pita. 
 
III 
Dumating ang gabí.--Bagama't pusikit ang dilím ay madali niang na 
tanáw ang punò n~g kamatsileng maalitaptáp. Pumatók ang "animas"; 
tumakbó na sia't yumapós sa punong yoon, kumagát sia't na ka tipák 
n~g pitó; binalot na nia't inuwi sa bahay, anopa't na ganáp ang m~ga
bilin n~g matandâ, bago natapus ang patók na hulí. 
--Magaling na batà!...--ang salubong na sabi n~g dinatnán--N~gaion 
din ay isubò mo ang m~ga tipák na iyán at pumaroon ka sa bahay ni 
Kumpareng Kulás, at makikita mo ang lahat ay hindî ka namán 
makikita, nino man. Samakatuwíd ay nataguibulag mo silá, sabáy mo 
namang sasabihíng malakas ang oraciong itó: 
Saratum, ticom, balakum, tukos, mukos, talagum, ibom. 
--Ano pong oracion yaan?--ani Juan. 
--Yaan ang oracion sa pitong Arkanhel. 
At madaling sinaulo ni Juan ang oracion yoon, at di na n~ga 
pinapagbihis n~g matandà sapagka't di na makikita't madirinig di kunó 
ninoman, na itó n~ga namán ang inasahan ni Juan. 
Halos manakbó-nakbó sia ay dumating n~ga sa bahay n~g Kulás, na 
doon palá nama'y maraming tawo sapagka't kasalan sa isang anak nitó. 
Na sa trankahang pa'y isinubó na ang tagláy at saka dinalit na ulitulit 
n~g malakas ang oracion: 
Dalakong tikoy balatong tunkos mungos talagang ibús. 
............................N~guni't 
Oh!....ang pagkamanhâ n~g m~ga dalaga na siang pinagtuluyang 
inumpukan ni Juan sa pagkaupô, na ang makapiling n~ga nia'y pilit 
umiilag. Ang palagay n~g lahat ay ul-ol ang dumating, n~guni't ang 
palagay naman n~g Kapatid na lalaki n~g ikakasal na dalaga ay nag 
uulol ululan lamang, kaya galit na galit, at kundi n~ga napagpayó ay 
marahil nasaktan sana na walang pagsala ang atin n~gang si Juan, 
sapagka’t ipinalagay pa linilibak ang kapatid niang may bulutong n~ga 
naman bukod pa sa malapad ang mukhâ na anhin n~ga ang tikoy n~g 
insik. Pagdaka’y linapitan n~g isá sa m~ga doroon at mahinahong 
pinakiusapang magbihis muna at saka bumalik.
--Ata makíc po ma ako ma mimihî pa?--ani Juan, na n~gamol umusap 
dahil n~ga sa subo. 
--Sapagka’t ang damit mo’y pulos na putik, ay napapagtawanan ka n~g 
tawo’t kahiahia ka pa sa m~ga dalaga. 
At pulos tubog n~ga naman n~g makita nia’t mamasdan ang kaniang 
damit sa katawan, kaya hianghiâ siang umalis na, diman nakuhang 
namaalam kaninoman. Ang puno paláng kaniang kínagatan ay datihang 
kuskusan n~g m~ga kalabaw na sa malapit doo’y nanunubog araw 
araw. 
Nanaog na n~ga si Juan na lubhang pinagtanawan n~g lahat na siang 
nakaaliw sa m~ga nagkakan~gay, pati ina n~g dalaga’y na patawa na, 
bagama’t lubhang nahahapis na di man makakain símula n~g mag 
suguan sa kaníang anak. 
 
IV 
Dumatíng si Juan kay Matandang Tacio at sinabi niang sia’y 
pinagtawanan n~g lahat. 
--Ganoong n~ga. Ito’y bago-bago ka pa! Huwag niong alumanahin ang 
anoman; sa magalit sila’t sa matwa ay gawin mo ang gagawin mong 
utos ko sa iyo!... Papaano ba ang oracion mo?--ang dugtong n~g 
matanda. 
Dalakong tikoy at balatong tunkos mungos talagang ubos.--ang 
ulit ni Juan. 
--Ah! tingnan mo, di mali ka!... Pagkaba nag kuláng ka n~g iisa man 
lamang letra eh!... di ... Sirâ ka na. 
--Hindi po    
    
		
	
	
	Continue reading on your phone by scaning this QR Code
 
	 	
	
	
	    Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the 
Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.
	    
	    
