Zuid-Tirol | Page 4

behielden. In Oost-Tirol zijn ook nog afstammelingen der
Zuid-Slaven gevestigd. In het zuiden is het land geheel italiaansch, met
het eigenaardige verschijnsel, dat de meeste welvaart bij enkele daar
gevestigde Duitschers wordt gevonden. Ziet men eene grootere, beter
onderhouden boerderij in 't italiaansch Tirol, dan kan men er wel op
rekenen, dat de eigenaar een Duitscher is. Veel sympathie voor wat
Oostenrijksch of Duitsch is, moet men in dat italiaansche gedeelte niet
zoeken; zijn de menschen overtuigd van met een Oostenrijker te doen
te hebben, dan is eene zekere koelheid niet te miskennen. De
schooljeugd vooral loopt u op een bergpad wel eens na; verschuilt zich
achter boomen en rotsblokken en vermaakt zich dan met luidkeels te
roepen "Leve Italië! Weg met Oostenrijk". Krachtiger uitingen van het
italiaansch patriotisme heb ik echter niet bespeurd.
Eenvoud, liefde tot het land, trouw aan het vorstenhuis, heldenmoed,
zijn de karaktertrekken van den Tiroler. In de afgelegen streken
ontaarden die deugden en soms zijn die bergbewoners bijna
menschenschuw; in godsdienstzaken zijn ze licht geneigd tot het
grofste fanatisme, en al wat buiten hun gezichtskring valt, wordt met
argwaan begroet. Trouwens dergelijke ontaardingen behoeft geene
enkele nationaliteit zoo ver van huis te zoeken; men vindt ze overal, en
daar zoowel als hier, in de afgelegen gedeelten des lands, naast dat
fanatisme bovendien nog overgeërfd bijgeloof.
Rijk en schoon zijn de sagen in Tirol. De gesteldheid van den bodem,
de geschiedkundige strijd om zijn bezit, zijn de voorname bron waaruit
ze allen zijn ontsproten. Die daarboven elkander opgestapelde
bergtoppen moesten wel de verblijfplaatsen van goede of kwade
geesten worden. Zoo is in geheel Tirol de sage der "Wilde vrouwen"
bekend, die in de bergen huizen, maar nu en dan nederdalen onder de
bewoners om hen jarenlang als trouwe boden te dienen, zegen

brengende in de gezinnen waar zij vertoeven. Dan worden ze plotseling
door geheime boden teruggeroepen en moeten, zij het dan ook met
leedwezen, voor eeuwig verdwijnen. De oude bouwvallen der
rooverkasteelen zijn daarentegen alle bevolkt met spoken, die door de
treurigste boetedoening herinneren aan de wandaden der vroegere
bewoners. De sprookjes op geschiedkundigen grondslag zijn nu eens
herinneringen aan den tijd der oude Rhaetiërs, dan eens aan de
Romeinen. Dan weder aan den strijd van dezen tegen de Germanen;
dan aan dien tusschen Franken en Longobarden, of tusschen Beieren en
Slaven. Boven al die geschiedkundige figuren der overlevering verheft
zich de herinnering aan den onovertroffen Diederik van Bern, den
grooten koning der Oost-Gothen en aan aan zijn tocht in het tooverland
van den kabouterkoning Laurin, de tegenwoordige Rosengarten. En dat
tooverland met zijne dolomiet-torens en -transen, zendt nog telkens bij
elken helderen zonsondergang zijne stralen uit over de omgeving, en
spreidt zijnen luister over de omliggende dalen!
Na in Tre Croci getafeld te hebben, trok ik verder; de mantel werd uit
den ransel genomen; dikke regen belette aanvankelijk alle uitzicht;
eerst door bosch, toen over golvende weiden omlaag in het
Bigontinadal, om een paar uur later in Cortina di Ampezzo doornat aan
te komen. Gelukkig was mijne koffer daar, en toen tegen den avond het
weer wat opklaarde, kon ik nog een prettige wandeling door het dorp
maken. Als voetreiziger ging ik in het hotel Central, voor heeren alléén
zeer voldoende en gezellig; kwam ik met gezelschap te Cortina, dan
zoude ik Aquila Nera of Croce Bianca aanraden, naast verscheidene
andere prachthotels.
Cortina droeg vroeger den duitschen naam van Heiden, maar langzaam
zijn de Duitschers voor het meerendeel door Italianen verdrongen, die
toen ook aan het dorp een anderen naam gaven. De plaats zelf heeft 800
inwoners; de gemeente waartoe zij behoort 3100; zij is heerlijk in het
Ampezzodal gelegen en dankt aan die ligging hare welvaart, als
middenpunt voor den houthandel van uit het noordelijke Pusterdal naar
Italië. Trotsche berggevaarten omsluiten het dal; de reeds geprezen
Cristallogroep en de Sorapis; de Tofana- en Popenaspitsen en de
Antilao verheffen zich rondom. Westelijk de hooge Nivolau in zijne

overal kenbare vormen. De alleenstaande kerktoren is een fraai
bouwstuk uit den nieuweren tijd, en draagt meer tot versiering der
plaats bij, dan het wandelpark aan de Boite. Die rivier maakt in haar
onstuimigen loop in eene onregelmatige rotsbedding een goed effect,
maar het parkje is een treurig geknutsel van vele smalle paadjes onder
hooge boomen. De tuinarchitect, die het aangelegd heeft, heeft stellig
een groot park nagemaakt, en evenveel wegen in dat kleine bestek
bijeengedrongen, als er in zijn uitgestrekter voorbeeld waren. Vele
eeuwen geleden, in de 7de eeuw, waren deze streken het tooneel van
bloedige worstelingen tegen de toestroomende Slavische horden; zij
werden echter teruggeworpen door de Beieren, en verdwenen gelukkig
geheel uit deze omgeving. Thans wordt er meer, en met even goede
uitkomst, aan werken des vredes gedaan, en Cortina is behalve door
zijne heerlijke ligging, bekend door zijne keurige voortbrengselen van
kunsthandwerk. Er is daar