Reis in Nepal | Page 6

in
verschillende terrassen is verdeeld. Aan een der zijden van dien
onderbouw is een trap aangebracht, die toegang geeft tot den tempel, en
die ter wederzijde met beelden van goden, helden of fabelachtige
monsters is versierd.
Als voorbeelden van den derden type noemen wij de steenen tempels,
die door hunne gedaante geheel afwijken van de beide vorige groepen,
en die den stempel dragen eener merkwaardige oorspronkelijkheid. De
chineesche invloed is hier bijkans onmerkbaar, de indische daarentegen
onmiskenbaar, maar toch niet in die mate overheerschend dat de
oorspronkelijkheid verloren gaat. Deze tempels zijn de eenigen, waarin
men somwijlen eenige sporen kan ontdekken van muzelmanschen
invloed, en wel bepaaldelijk door de aanwezigheid van koepels. Men
kan bij deze tempels bezwaarlijk van een bepaalden stijl spreken,
volgens welken zij zouden zijn gebouwd. Het eenige wat zij allen
gemeen hebben, is dat zij rusten op een onderbouw van ettelijke
verdiepingen, waarvan de trap overeenkomt met die van de hierboven
beschreven tempels en ook met beelden is versierd. Deze steenen
tempels staan overigens als kunstgewrochten veel hooger dan de nog
min of meer barbaarsche pagoden, waarvan wij zoo straks spraken. De
tempel te Patan, tegenover het koninklijk paleis, mag met recht onder
de belangrijkste monumenten van Indië worden geteld, en zou zelfs in
eene europeesche hoofdstad bewondering wekken.
Buiten kijf is de architectuur van Nepâl uit Indië afkomstig; maar in
eene andere omgeving overgebracht, is zij spoedig van karakter

veranderd. Dit is een nieuw bewijs voor de stelling, dat het verschil van
ras op de ontwikkeling der bouwkunst grooter invloed uitoefent dan de
overeenkomst in godsdienstige begrippen en overtuigingen.
Het is bij uitstek moeilijk, ook maar bij benadering, den ouderdom te
bepalen van de verschillende tempels van Nepâl. In het algemeen
gesproken, kan men van sommigen hunner zeggen, dat zij zeer oud zijn,
dat wil zeggen uit de eerste eeuwen onzer jaartelling afkomstig;
sommige anderen zijn betrekkelijk modern, dat wil zeggen, jonger dan
de vijftiende eeuw. Maar daar zijn er wellicht nog anderen, hoewel ik
zeer geneigd ben daaraan te twijfelen, wier stichting tusschen de twee
genoemde tijdperken ligt en omtrent wier ouderdom wij dan geheel in
het onzekere verkeeren. De oudste tempels zijn de halfbolvormige
tôpen van aarde en baksteen, waarvan wij boven gesproken hebben. In
aanmerking nemende dat het Boeddhisme omstreeks de eerste eeuw
van onze tijdrekening in Nepâl is ingevoerd, en lettende op de groote
overeenkomst van deze monumenten mot de tôpen van centraal Indië,
zou ik geneigd zijn de stichting dezer heiligdommen, althans in hunne
hoofdbestanddeelen, terug te voeren tot de tweede eeuw na
Christus.--De tempels van baksteen en hout zijn daarentegen zeer jong;
van de voornaamsten hunner is de dagteekening der stichting bekend,
en deze klimt doorgaans niet hooger op dan het jaar 1700.--De steenen
tempels zouden ongetwijfeld veel ouder kunnen zijn, maar
verschillende teekenen leiden mij tot het besluit dat zulks niet het geval
is; ik geloof niet dat een dier tempels, die ik bezocht heb, ouder is dan
het jaar 1500.
De bouwstijl der paleizen en huizen komt het meest overeen met dien
der baksteenen tempels. Ook zij zijn van baksteen en hout opgetrokken,
en hebben verschillende verdiepingen, maar die verdiepingen springen
niet in, en het geheele gebouw wordt door één dak gedekt. Wat deze
gebouwen vooral onderscheidt, is de menigte der beeldwerken,
waarmede zij overdekt zijn. De pilaren der verandas, de lijsten der
deuren en vensters, de balken waarop het uitspringende gedeelte van
het dak rust, zijn met het fraaiste beeld- en snijwerk versierd. De
vensters zijn doorgaans met houten traliewerk voorzien, daar het
gebruik van glas in Nepal zoo goed als onbekend is; behalve in het
koninklijk paleis te Khatmandoe, ziet men haast nergens glasruiten.
Het midden van het huis wordt gewoonlijk ingenomen door eene

binnenplaats, omgeven door eene veranda, waaronder de bedienden
verblijven. De kamers zijn klein en slecht verlicht. De vertrekken der
verschillende verdiepingen hebbon alleen door luiken met elkander
gemeenschap; hetgeen in geval van nood de verdediging mogelijk
maakt van elke verdieping afzonderlijk.

Na de stad Khatmandoe in alle richtingen doorkruist en haar tempels
bestudeerd te hebben, moest ik de andere steden in de vallei van Nepâl
bezoeken. Zij liggen meest allen in de nabijheid der hoofdstad; de
wegen, die deze steden onderling en met de talrijke dorpen verbinden,
zijn ter nauwernood gebaande voetpaden; alleen aan het onderhoud van
den weg van Khatmandoe naar Bhatgaon wordt eenige zorg besteed.
Het vlakke, hier en daar heuvelachtige, rijk bebouwde land herinnert
aan de vlakten van noordelijk Italië, maar met weelderiger plantengroei
en een meer zuidelijk karakter.
Mijn eerste bezoek gold het dorp Samboenath. De weg naar dit dorp
loopt over eene groote rivier, de Vishnoemati, die veel breeder is dan
de Seine te Parijs. De brug over deze rivier laat wel iets te wenschen
over. Verbeeld u eene rij kleine, smalle plankjes, vastgespijkerd op
palen, die