Omzwervingen door de eilandenwereld van den Grooten Oceaan: De Fidji-eilanden | Page 8

Sugar refining Company, de rijkste en
best georganiseerde van al deze soort van vennootschappen. Ik betrad
de domeinen van de maatschappij en bespeurde verschillende
europeesche huizen, waar de engelsche opzichters en administrateurs
wonen. Tusschen de reusachtige halmen bewogen zich arbeiders, van
de Salomons-eilanden hier heen gevoerd; zij sneden de rijpe halmen af,
beroofden ze van hun bladeren en laadden ze op wagens, waarmede zij
naar de fabriek van Nausori werden vervoerd; welk etablissement, aan

de overzijde der Rewa, met zijne zware muren en hooge schoorsteenen
het landschap bedierf.
Een inlandsche visscher was wel zoo beleefd, om mij, tegen betaling
van vier shillings, met zijne prauw over te zetten. Ik stapte aan wal vlak
bij den ingang der fabriek, en trad naar binnen. Een lange, stijve
Engelschman kwam aanstonds naar mij toe, nam mij van het hoofd tot
de voeten op (ik zag er uit als een landlooper), en voegde mij op drogen,
bevelenden toon toe: _"Go out! go out!"_ Ik haalde het kaartje voor den
dag, waarop een der adjudanten van den gouverneur eenige woorden
van aanbeveling geschreven had, en liet dat den grimmigen portier
kijken. De man maakte eene buiging en bracht mij in het kantoor van
den directeur der fabriek, die mij zeer beleefd ontving en mij de
geheele inrichting liet kijken. Hoewel fabrieken en machinerieën mij
maar eene zeer matige belangstelling inboezemen, kon ik toch niet
nalaten, de volharding en energie te bewonderen van deze australische
kolonisten, die in ter nauwernood twee jaren het oerwoud hebben
veranderd in prachtige plantages, en in hunne fabrieken de nieuwste
ontdekkingen der wetenschap in praktijk brengen. Het is waar, dat de
buitengewone vruchtbaarheid van den grond, die tot eene diepte van
drie meter uit losse lava en plantaardige bestanddeelen bestaat, hun
daarbij zeer te stade komt.
Op de groote binnenplaats van de fabriek zag ik van nabij de Hindoes
van Calcutta, die de maatschappij in hare dienst genomen heeft. Deze
koelies, met hunne gezinnen naar Oceanië gekomen, staan niet hoog
aangeschreven bij den directeur der fabriek, die zich over hunne luiheid
beklaagt. De mannen zijn mager en zien er zwak uit; de vrouwen,
overigens niet leelijk, brengen een groot deel van haar tijd door met, op
den grond neergehurkt, oude hindoesche liedjes te zingen, om haar
talrijk kroost in slaap te wiegen, en tevens haar koperen armbanden en
andere versiersels in de zon te laten schitteren.
Ik verliet de fabriek en vervolgde mijne wandeling naar Rewa. Ik
trachtte mij zoo goed mogelijk te oriënteeren, toen juist een gezelschap
inlanders voorbijkwam, die naar dezelfde bestemming op weg waren:
ik had dus eindelijk gidsen gevonden. Ik gaf den aanvoerder eenige
snuisterijen ten geschenke en sloot mij aan bij den troep, die langs den
smallen oever der rivier voorttrok. Wij moesten drie vrij diepe armen
van de Waï-Levoe overzwemmen en kwamen langs ettelijke inlandsche

dorpjes, aardig tusschen het groen verscholen; eindelijk ontmoetten wij
een knaap, die tot de missie van Rewa behoorde, zoo als ik opmaakte
uit den rozenkrans, dien hij bij wijze van snoer om zijn hals had
gewonden. Deze jeugdige bekeerling sprak een zeer vermakelijk
keukenlatijn, en bood zich aan om mij naar bono pater Favier te
geleiden, den missionaris van wiens werkzaamheid op de
Fidji-eilanden ik met veel lof had hooren gewagen. Ik nam zijn geleide
aan, en binnen vijf minuten betrad ik den tuin van den grijsaard, die
sedert 1832 van de beschaafde wereld afscheid heeft genomen, om zich
aan de moeilijke taak der bekeering van de inlanders van Viti-Levoe te
wijden.
De dag was reeds aanmerkelijk gedaald; de missionaris, op een steenen
bank voor zijne hut gezeten, las met groote aandacht een nommer van
de Gazette de France, dat meer dan zes maanden oud was, om zich
toch eenigszins op de hoogte te houden van de gebeurtenissen in het
vaderland.
Ik mag niet ontkennen, dat de ontvangst van den eerwaardigen grijsaard
op het eerste oogenblik, niet veel vriendelijker was dan die van den
engelschen portier in de fabriek. Ik zag er dan ook alles behalve
fatsoenlijk uit, niet veel anders dan wanneer ik acht dagen in het open
veld, in de brousse, had gehuisd. Nadat ik mij bekend had gemaakt,
verontschuldigde pater Favier zich, zeggende dat zijne afzondering hem
tot groote voorzichtigheid noopte. Ook bekende hij, dat mijne
onverwachte verschijning hem eenigszins had verschrikt: te meer daar
hij eenigen tijd te voren, geheel onbewust, huisvesting had verschaft
aan een gedeporteerde, die van Xouméa was ontsnapt en door de
engelsche politie werd opgespoord. De brave man was aanstonds
gereed, zijn eenvoudig maal, bestaande uit drie tomaten en een pot
melk, met mij te deelen. Den volgenden dag geleidde hij mij naar Suva
en verhaalde mij middelerwijl de oude legenden, die misschien hem
alleen bekend zijn.
Ik kon niet meer zien van den slaap; de missionaris stond mij toen, als
bijzondere gunst, de