Le procès des Templiers, by 
Various 
 
The Project Gutenberg EBook of Le procès des Templiers, by Various 
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with 
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or 
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included 
with this eBook or online at www.gutenberg.org 
Title: Le procès des Templiers Tome II. 
Author: Various 
Editor: Jules Michelet 
Release Date: October 8, 2007 [EBook #22920] 
Language: Latin 
Character set encoding: ISO-8859-1 
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LE 
PROCÈS DES TEMPLIERS *** 
 
Produced by Robert Connal, Laurent Vogel and the Online Distributed 
Proofreading Team at http://www.pgdp.net (This file was produced 
from images generously made available by the Bibliothèque nationale 
de France (BnF/Gallica) at http://gallica.bnf.fr)
PROCÈS DES TEMPLIERS 
PUBLIÉ PAR M. MICHELET MEMBRE DE L'INSTITUT 
PROFESSEUR AU COLLÉGE DE FRANCE, CHEF DE LA 
SECTION HISTORIQUE AUX ARCHIVES NATIONALES 
TOME II 
PARIS IMPRIMERIE NATIONALE 
M DCCC LI 
 
COLLECTION DE DOCUMENTS INÉDITS SUR L'HISTOIRE DE 
FRANCE 
PUBLIÉS PAR LES SOINS DU MINISTRE DE L'INSTRUCTION 
PUBLIQUE 
PREMIÈRE SÉRIE 
HISTOIRE POLITIQUE 
 
AVERTISSEMENT DU SECOND VOLUME. 
L'espérance qu'on nous donne de recevoir des archives étrangères 
plusieurs documents importants, nous oblige d'ajourner encore 
l'introduction générale que nous avions promise. Il importe qu'elle 
contienne un résumé complet de toutes les pièces que l'on pourra 
réunir. 
Celles qu'on va lire, et qui ne nous étaient connues jusqu'ici 
qu'imparfaitement, sont de nature à modifier sous plusieurs rapports les 
hypothèses que nous avons émises au tome III de notre Histoire de 
France en faveur de l'ordre du Temple. 
Du reste, quelque opinion qu'on adopte sur la règle des Templiers et
l'innocence primitive de l'ordre, il n'est pas difficile d'arrêter un 
jugement sur les désordres de son dernier âge, désordres analogues à 
ceux d'autres ordres religieux. Il suffit de remarquer dans les 
interrogatoires que nous publions, que les dénégations sont presque 
toutes identiques, comme si elles étaient dictées d'après un formulaire 
convenu; qu'au contraire les aveux sont tous différents, variés de 
circonstances spéciales, souvent très-naïves, qui leur donnent un 
caractère particulier de véracité. Le contraire devrait avoir lieu, si les 
aveux avaient été dictés ou arrachés par les tortures; ils seraient à peu 
près semblables, et la diversité se trouverait plutôt dans les dénégations. 
Je renouvelle ici mes remercîments aux savants employés des Archives 
nationales, MM. Castelnau et de Stadler, qui m'ont aidé pour la copie, 
la correction et la table du second volume. 
 
PROCÈS DES TEMPLIERS. 
Frater Petrus de Lanhiaco Noviomensis diocesis serviens, testis [p. 1] 
supra juratus, XXX annorum vel circa, non defferens mantellum ordinis, 
quia a festo Purificacionis citra ipsum dimiserat, et radi fecerat sibi 
barbam, cum quo inquisitum fuerat, absolutus et reconciliatus per 
dominum archiepiscopum Remensem in concilio Remensi, lectis et 
diligenter expositis sibi omnibus et singulis articulis, respondit se 
nescire, nec credere, nec audivisse dici de contentis in eis, nisi quod 
infra sequitur, quia non vidit aliquem alium in ordine recipi, nec 
interfuerat capitulis eorumdem. Ipse autem receptus fuerat per fratrem 
Robertum de sancto Justo, quondam preceptorem tunc ballivie de 
Pontivo, in festo Exaltacionis Sancte Crucis proximo preterito fuerunt 
VI anni, in capella domus Templi d'Oymont in Pontivo Ambianensis 
diocesis, presentibus fratribus Petro de Lanhi, avunculo ipsius testis, 
Noviomensis, qui non fuit captus cum aliis, quia affugit; Johanne de 
Bali Ambianensis et Roberto de Reinbaval Noviomensis, et Johanne 
Castel Noviomensis diocessum, et Johanne dicto Burgundo 
servientibus, quos credit vivere, in hunc modum: nam instructus a dicto 
avunculo suo et aliis, peciit ter, flexis genibus, panem et aquam et 
vestitum ordinis, et cum responsum fuisset quod bene deliberaret, quia
oporteret eum a se abdicare propriam voluntatem, esurire quando vellet 
comedere, vigilare quando vellet dormire, et multa dura et aspera 
sustinere, et ipse testis dixisset quod omnia sustineret, prestito ab eo per 
juramentum prestitum super quemdam librum apertum, in quo erat 
ymago Crucifixi, quod [p. 2] non erat servilis condicionis, debitis quod 
solvere non posset nec matrimonio obligatus, fecit eum vovere et jurare 
castitatem, obedienciam, et vivere sine proprio, servare bonos usus et 
consuetudines ordinis; et postmodum imposuit sibi mantellum in 
nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, ad honorem Dei et beate Marie 
et omnium sanctorum, et associavit eum, patrem et matrem suos 
participacioni bonorum ordinis presencium et futurorum, et fecit eum 
osculari dictam ymaginem Crucifixi, et postmodum preceptor et 
astantes osculati fuerunt eum in ore; et dictus receptor instruxit eum 
quot Pater noster diceret pro horis suis, et qualiter regeret se in ordine. 
Quo facto, dixit ei ibidem, in presencia aliorum, quod abnegaret Deum; 
cum autem ipse testis stupefactus diceret quod non abnegaret creatorem 
suum, subjunxit idem receptor quod hoc oportebat eum facere, quia erat 
de punctis ordinis et quia alii faciebant, et tunc ipse testis abnegavit 
Deum, ore non corde, ut dixit. Postea precepit ei quod spueret super    
    
		
	
	
	Continue reading on your phone by scaning this QR Code
 
	 	
	
	
	    Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the 
Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.
	    
	    
