Colloquium heptaplomeres | Page 7

daemonum ope exerceri.
[1.] Alius: scripsit. [2.] Alius: transvectum. [3.] Plutarchus, in Romulo 1, 4. [4.] Malleus malefic. P. II, qu. 1. cp. 3. p. 250 sqq. Fd. Francof. 1588. [5.] Deest in alio cod. [6.] Augustinus l. 10. de Civit. Dei. [7.] Deest in alio codice; alius habet: et. [8.] Deest in alio codice. [9.] Alius: ipse. [10.] Alius: explorantur.
SENAMUS: Volatiles illos nuncios optavi saepe videre, qui sine ullis equis aut navigiis immensas[1] regiones momento transvolarent.
[1.] Alius: in magnas.
CURTIUS: Memini Petrum Corsum, cum auxiliares copias una cum Vinea Francorum legato peteret a rege Turcarum, speculum habuisse, in quo quidem uxorem Massiliae cum adulteris ex urbe Constantinopoli moechantem[1] videbat, et adultera vicissim maritum in speculo contuebatur, quem cum portu solveret ac pridie quam Massiliam appelleret redeuntem perinde aspiciebat, ac[2] si praesens adfuisset. Sed antequam rediret maritus, sui sceleris conscia fugit Antipolim, quo maritus illam persecutus una cum liberis adulterio quaesitis et ancilla contrucidavit. Recens est[3] ac toti provinciae notissima historia, nec absimile est, quod iisdem fere temporibus ad Aquas Sextias ejusdem[4] provinciae contigit. Cum enim Guarinus fiscalis advocatus discederet ab uxore, ut capitis causam diceret in Senatu Parisiorum, pollicitus est uxori, suam se necem, cum moreretur, renunciaturum. Eo die quo carnifex gulam illi fregit, uxor in palma dextrae manus imaginem mariti leviter expressam pluribus[5] praebuit spectandam. Cujus portenti Grignanus provinciae praeses Henricum II.[6] Franciae regem fecit certiorem.
[1.] Alius: morantem. [2.] Alius: ut. [3.] Deest in alio codice. [4.] Alius: ejus. [5.] Alius: quampluribus. [6.] Alius: X.
FRIDERICUS: Eo pertinet illud, quod Thomas Aquinas scribit, necromantiae genus esse, si quis a moribundo stipuletur, ut se mortuo denunciet, quo in statu sit futurus.
SENAMUS: Optandum quidem esset illud, ut in libris catoptricis earum rerum demonstrationes[1] exstarent.
[1.] Alius: rationes.
CURTIUS: Rerum gestarum historia sensibus ipsis nititur, i.e. +hoti esti+, sed causarum demonstratio, scilicet +to dioti+, altius est ab intimis philosophiae arcanis repetenda. Mihi tamen videtur memorabilius his omnibus, quae literis ipsis Corcyraeis continentur, id quod a Suetonio Tranquillo, Plinio, Dione Cassio, Xiphilino memoriae proditum est, notissimum Romanum equitem in publicis ludis spectante populi[1] corona per catadromum decurrisse insidentem elephanto. Catadromum interpretatur Xiphilinus funem ex altissimis turrium pinnaculis extentum[2]. Maxime tamen attonitus est populus Romanus, descendente[3] per funem elephanto, ut Plinius scribit. Hinc veteribus funambuli elephantes, quibus nihil admirabilius fieri potest.
[1.] Alius addit: Romani. [2.] Alibi: extensum. [3.] Alius: descenso.
CORONAEUS: Causas earum rerum arduas et in abditis naturae arcanis latentes aut Toralbam nobis explicaturum aut video[1] neminem.
[1.] Alius: vides.
Hic TORALBA, mista pudore modestia: Nae, inquit, ineptus sum[1], si agnoscam eas laudes, quas mihi Coronaeus injuria tribuit, quanquam si arcana naturae tenerem, quae Coronaeus abdita esse fatetur[2], eas tamen quaestiones physici dissolvere non esset, qui tantum ea, quae in natura posita sunt, intuetur. Daemonum autem et angelorum actiones scrutari ad physica mihi pertinere non videntur, sed eos qui +ta meta physika+ conquirunt, cum a divina pendeant voluntate aut impulsu ac potestate daemonum geri planum[3] sit. Sed cum Fridericus, mathematicarum disciplinarum praestantia clarus, ea quae sunt artibus magorum comprehensa studiose legerit, ut quidem ex ejus disputationibus saepius audistis, non video quis melius ac certius earum rerum nobis aperire causas, quam ipse, possit, modo velit.
[1.] Alius: sim. [2.] Alius: confitetur. [3.] Alius: palam.
FRIDERICUS: Saepe jurisconsultis jure succenseo, qui principia legitima scientia quam profitentur hujusmodi providere: Error jus facit, licet se invicem decipere, jus esse etiam cum praetor inique decernit. Sed nunquam justius illis iratus sum, quam quod mathematices et magiae i.e. sapientiae divinae nomina foedissimis ac facinorosissimis hominibus concedant. Est enim titulus in Codice Justiniani Augusti de maleficis et mathematicis, et utrique eadem scelerum[1] immanitate aut impietate damnati, quo quid iniquius fieri potest?
[1.] Alius: sceleris.
CURTIUS: Hanc jurisprudentiam, quam profitemur ac tuemur, Fridericus sugillare consuevit, quod in mathematicorum[1] perspicuis ac certissimis demonstrationibus educatus cum ab Euclide ad Accursium delabitur, a luce clarissima in atram caliginem et labyrinthum[2] errorum inexplicabilem delapsus sibi esse videtur. Toralbam quoque saepe audistis hanc legitimam scientiam aspernari, qui ita se comparavit ad veri cognitionem, ut nec falsum dicere nec audire possit, quod usu venit his, qui omnem animorum caliginem perspicuis rationibus[3] absterserunt; sed quemadmodum nutrices cum infantibus balbutire solent, ita legislatores cum plebe saepius errare necesse est. Cum enim Chaldaei magiam i.e. rerum divinarum ac sublimium scientiam ad foedissimam cum daemonibus societatem traduxissent, errore populari factum est, ut Chaldaei, magi et mathematici pro maleficis usurparentur. Sed omissa verborum subtilitate rem teneamus.
[1.] Alibi: mathematica. [2.] Alius: _labyrinthos ... inexplicabiles. [3.] Alius: canonibus_.
SENAMUS: Libenter audirem, sive magum sive maleficum appellare licet, de sua scientia disputantem, quia vix alius ea capere possit, quam qui re ipsa sit expertus.
FRIDERICUS: Periculum est, ne idem tibi contingeret, Sename, quod non ita pridem legato Pontificis Clementis[1] accidisse narrat Sylvester Prierias. Cum enim sagarum multitudinem carceribus contineret, quae solitas per a?ra transvectiones ac[2] foedissimas cum daemonibus copulationes, saltationes, epulas, adorationes daemonum confiterentur, quae physici ac medici ludibria dementium esse affirmabant, judex ipse cum vicario quaestionum impietatis