Nederlandsche Sagen en Legenden | Page 4

XXVII. Het Vrouwenzand 149 XXVIII. De Ridder van Stenhuisheerd 154 XXIX. Doodendroom 160 XXX. Mooi-Ann van Velp 167 XXXI. De Verborgen Schat 178
XXXII. Waarom de Reuzen in Limburg zijn uitgestorven 182 XXXIII. De Stille Ronde van Bergen-op-Zoom 187 XXXIV. De witte wiven van lochem 196 XXXV. Het ontstaan der Namen van verschillende Hollandsche plaatsen 208 XXXVI. De Witte Wiven van Tubbergen 210 XXXVII. Wonderlijke Avonturen van den Ridder met den Zwaan 219 XXXVIII. De Schelpengrot op Nienoort 244 XXXIX. Van eenen Ridder. 252 XL. Van eenen Koster en eene Kosterin 255 XLI. De Bergtoren van Deventer 259 XLII. Een schoone historie van de vier Heemskinderen 265 XLIII. Ferguut 275 XLIV. Wonderlijke Geschiedenissen uit Friesland. 311 XLV. Zuwaert, de Martelares van Dordrecht 321 XLVI. De Engelsche koningsdochter 323 XLVII. De Vliegende Hollander 332 XLVIII. Ontmoeting met den Vliegenden Hollander 338 XLIX. De Sage der "Lutine" 342 XL. Doktor Faust bij Bommel 346 XLI. Avonturen van Doktor Faustus in Leeuwarden 352 Aanteekeningen 357 Register 398

Lijst van Illustraties
Bladz.
"Wie durft mij te vloeken -- " tegenover den titel. Niemand opende. Ze luisterde of er van binnen geen geluid kwam 15 Het polsstokspringen 21 Willem ontwaakte, richtte zich op en zag verdwaasd om zich heen 24 Zij zaten in de berookte, besmookte herberg en zopen en kaartten 42 "Reis noordwaarts, steeds naar het Noorden" 79 "O, waarde moeder Gods, gij moet mij helpen" 86 Er was een vrouw, die bij het eerste lichten van den dag om hem weende 94 De moeder was naast haar jongen neergevallen. 96 ... En de Taak van den Dood niet wilde eindigen 101 Zij zag haren ridder op zijn ros 117 't Klein Kaboutertje klom hem tegen de beenen op 146 Eens, dat een harer vaartuigen zeilre�� lag, liet zij den schipper bij zich komen 149 Toen hij zijn kasteel naderde, reed er voor hem een donkere gedaante 159 Toen kwamen ze aan de hoeve waar de doode hen beidde 163 Ze stond voor hem, in haar rijke schoonheid 172 Ze vroegen het de aanstaande koningin, maar deze overstelpte hen z���� met woorden 185 Hij ging, buiten de stad, tot aan de plaats waar zijn zoon was gestorven 195 Woest ijlde Bles den berg af 205 Het ontstaan van verschillende Hollandsche plaatsen domburg 209 "Neem mij mee. Ik heb zoo naar mijn kind verlangd" 213 Hij toonde hun de ketens 235 "Spelen," smeekte 't kind, "laten wij spelen" 246 De monnik richtte zich recht en strekte zijn hand uit "Hoe heb ik u thans behandeld?" Vroeg hij. 257 De ridder wachtte haar en hief haar op zijn paard 264
Hij echter trok vroolijk van zijn huis het duistere leven tegemoet 278 In de hand hield hij het witte schild 295 Den dag daarna vloog uit dezelfde plek een draak, vreeswekkend van gedaante 313 Zuwaert, de martelares van Dordrecht. 321 "Het is goed dat mijn zonen met u mede gaan." 331 De storm duurde voort van eeuwigheid tot eeuwigheid 332

Voorrede
Het is niet de eerste maal, dat de Nederlandsche Sagen en Legenden in een bundel worden vereenigd. Maar wel is het de eerste maal, dat iemand in Nederland zich ten doel stelt, ook de ziel der folklore te ontdekken. Wetenschappelijk is 't hart van ons volk genoeg beschreven; deze arbeid echter wil meer.
Dikwijls heb ik menschen hooren vertellen, en dan dacht ik: het zijn niet alleen de woorden, die het verhaal vormen, maar het is ook de stem, en voor alles het gebaar. Weet gij, wat een gebaar kan doen? Poover is dikwijls de woordkeus van den verteller, schriel zijn stem ... maar het gebaar! Wist ge, dat er zoovele kunstenaars onder het volk zijn?
Sommigen dezer sagen en legenden zijn verdroomd in 't groote hart van Nederland. Velen leven nog onder de "denkers," zooals iemand ze mij noemde. Smartelijk schrijf ik, dat soms de sage vergaat, wanneer ze gedrukt is. Ik ben niet de eerste, die dit constateer.
En toch -- niet op mij zal deze schuld rusten. Ik wil vertellen, zooals ik het zelve heb gehoord, grappig, sentimenteel, rhetorisch, weemoedig, zenuwachtig, angstig, geheimzinnig, met stil of met druk gebaar, al naar den aard. Geheimzinnig steeds, zooals 't haardvuur vlamt en de vlammen hoog op spelen bij den rood-koperen ketel. Ook ik zal deze sagen lezen in de eenzaamheid met slechts enkele oude menschen -- uit het volk, zooals men zegt -- bij mij, en waar ik hun gebaar mis, zal ik misschien den klank mijner woorden hebben, zoodat zij naar mij luisteren, als ik naar hen geluisterd heb.
Er zijn vele mysteri?n in de menschelijke ziel, waarvan gij in de groote steden geen besef hebt. Gij leeft uw dagen, zonder de eenzaamheid te kennen -- de strijd om het bestaan vreet uw geheimen op -- en de verrassende dood doet u hulpeloos zijn. Ge weet niet, hoe angstig ik ben, dit volkshart te