In Het Rijk van Vulcaan

In Het Rijk van Vulcaan

The Project Gutenberg EBook of In Het Rijk van Vulcaan, by R. A.
van Sandick This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost
and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it
away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License
included with this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: In Het Rijk van Vulcaan de Uitbarsting van Krakatau en Hare
Gevolgen
Author: R. A. van Sandick
Release Date: March 19, 2006 [EBook #18016]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK IN HET
RIJK VAN VULCAAN ***

Produced by Robert Cicconetti, Michael Oltz and the Online
Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net

IN HET RIJK VAN VULCAAN.
DE UITBARSTING VAN KRAKATAU EN HARE GEVOLGEN,
DOOR

R.A. VAN SANDICK,
_Oud-Ingenieur van den Waterstaat in Nederlandsch Indië, Leeraar aan
de H.B.S. te Deventer._
ZUTPHEN, W.J. THIEME & Cie.

VOORREDE.
"Nu nog een boek over Krakatau?" hoor ik zeggen.--Ja lezer, ik waag
het, meer dan zeven jaren na de groote uitbarsting, met dit onderwerp
voor den dag te komen; een enkel woord van toelichting is daarom
zeker niet overbodig.
In 1884 en 1885 verscheen "Krakatau", door R.D.M. VERBEEK,
uitgegeven op last van Zijne Excellentie den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch Indië. Dit werk is in vorm en inhoud een meesterstuk. De
naam van VERBEEK is hierdoor ten eeuwigen dage verbonden aan de
meest grootsche geologische gebeurtenis van onzen tijd. Zijn arbeid is
klassiek. Uit eene overstelpende hoeveelheid materiaal schiep hij één
geheel; hij heeft met "Krakatau" eene onvergankelijke eerezuil gesticht,
niet alleen voor zichzelf, maar ook voor het corps der Indische
mijn-ingenieurs.
Onmogelijk is het na zijnen arbeid over Krakatau te schrijven, zonder
zijn werk als basis te nemen. "_En toch durft ge nog over Krakatau
schrijven_"! hoor ik mij toevoegen.
Als het werk van VERBEEK in ieders handen was, dan zou dit boek
geen reden van bestaan hebben. Dit is echter niet het geval, daar het in
de eerste plaats een wetenschappelijk boek is, het _standaardwerk.
Eene voor allen bevattelijke behandeling van dit onderwerp ontbrak tot
na toe in onze taal. Toch is juist daar_ behoefte aan. Want toen
CAMILLE FLAMMARION in 1890 een werkje in het licht gaf,
getiteld: "de l'Eruption du Krakatoa et les tremblements de terre etc.,"
vond dit èn in ons land èn in Indie zooveel lezers, dat hieruit duidelijk
bleek, hoezeer eene populaire behandeling van dit onderwerp

gewenscht was.
De firma THIEME & Cie wendde zich tot den heer Dr. B.C.
GOUDSMIT, den man, die reeds zoovele werken van CAMILLE
FLAMMARION op zulk een uitstekende wijze in een Nederlandsen
kleed heeft gestoken, met het verzoek ook dit werkje te vertalen.
Hoewel het boekje van FLAMMARION is aangekondigd als een
"Oeuvre absolument inédit", is het in zijn geheel een afdruk van de
artikelen door den geleerden schrijver in 1884 en 1885 in zijn
tijdschrift "l'Astronomie populaire" geschreven.

Dat ik ooggetuige was van de groote uitbarsting in Augustus 1883,
daarin steekt op zich zelf al zeer weinig verdienstelijks. Mijne
indrukken gaf ik weer in eene particuliere correspondentie in de
Nieuwe Rotterdamsche Courant van 23 October 1883 onder den titel:
"eene Zeebeving." Op verzoek van CAMILLE FLAMMARION gaf ik
eene beschrijving van de uitbarsting in het: "Bulletin mensuel de la
société FLAMMARION à Argentan," Dec. 1883 en Juni 1884, waarvan
het eerste gedeelte ook in "la Nature" verscheen. De groote verdienste,
die deze opstellen hadden, was hunne actualiteit; zij waren nagenoeg de
eerste opstellen, die in Frankrijk over Krakatau werden gepubliceerd.
De artikelen van CAMILLE FLAMMARION in de "Astronomie
populaire", die in 1890 in één bandje het licht zagen, bestaan
hoofdzakelijk uit aanhalingen uit deze opstellen.
Aan hare actualiteit is het dan ook toe te schrijven, dat mijne
beschrijving der uitbarsting in zoovele Fransche, Duitsche en
Engelsche tijdschriften werd overgenomen en ook in het Russisch is
vertaald. Toen ik haar samenstelde was het reuzenwerk van VERBEEK
nog niet verricht.
Zij was geschreven onder den indruk van de vreeselijke uren op het
schip de "Gouverneur Generaal Loudon" doorgebracht tijdens de
uitbarsting. Een dergelijke indruk kan niet geheel zuiver zijn.

Ik zou echter niet gaarne het vaderschap op mij nemen van de vele
onjuistheden, die de heer FLAMMARION, destijds zeer
geimpressionneerd door "le cataclysme de Java", in de "Astronomie"
heeft afgedrukt, en die zeer getrouw in zijn werkje worden
teruggevonden; vooral niet van het kaartje van de "région du
cataclysme", waarop tal van nieuwe eilanden voorkomen, die alleen in
het vruchtbare brein van den schrijver bestaan, terwijl alleen de
Java-kust schijnt te zijn overstroomd, doch de kust van Sumatra geheel
ongedeerd is gebleven. En dat terwijl VERBEEK'S Krakatau ook in het
Fransch is verschenen!
De heer Dr. GOUDSMIT maakte bezwaar om de vertaling van
FLAMMARION's Krakatau op zich te nemen. Op zijn