Een goudzoeker op Madagascar

Een goudzoeker op Madagascar,
by S. Lagrange

The Project Gutenberg EBook of Een goudzoeker op Madagascar, by S.
Lagrange This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and
with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away
or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Een goudzoeker op Madagascar De Aarde en haar Volken, 1908
Author: S. Lagrange
Release Date: March 22, 2007 [EBook #20875]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK EEN
GOUDZOEKER OP MADAGASCAR ***

Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
Proofreading Team at http://www.pgdp.net/

EEN GOUDZOEKER OP MADAGASCAR.
Naar het Fransch van S. Lagrange.

Prospecteeren in Betsiriry.--Aardrijkskundige en geologische
beschrijving van Betsiriry.--Bongo-Lava en Ambalika.--Eerste
optreden van den prospector.--Teleurstellingen en verrassingen.--Een
gunstig terrein.--Het leven op een concessie.--De goudpan.--De
arbeiders.--Het "toby" of exploitatiedorp.--Het leven in het toby met
werk en uitspanning. Voortgaande ontwikkeling der
exploitatie.--Vooruitzichten.
Reeds meermalen en ook nog kort geleden werd de aandacht in
Frankrijk gevestigd op den mineralen rijkdom van Madagascar. Er zijn
allerlei studiën verschenen over de vooruitzichten der plaatsen, waar
goud is gevonden, over hun opbrengst en over de speculaties, waartoe
ze aanleiding hebben gegeven. Maar om een goed denkbeeld te krijgen
van de moeilijkheden, waarmee de ontginning te kampen heeft, moet
men op de hoogte wezen van de manier, die bij het goudwinnen wordt
gevolgd.
Wij willen trachten, het leven van den prospector te beschrijven; we
zullen aangeven, hoe hij zijn werk begint en welke stadia hij heeft door
te maken. Om zoo goed mogelijk vertrouwd te worden met de
wisselende lotgevallen, die hem wachten, gaan wij het kader, waarin
we zijn werk schetsen, plaatsen in een land, dat we uitstekend kennen,
het district Betsiriry, hetwelk wij twee jaar lang hebben bestuurd.
Dit district of deze sectie maakt deel uit van den bestuurskring van
Morondova, en heeft tot hoofdstad Miandrivazo. Het bestaat uit twee
zeer verschillende streken, Bongo-Lava, en Ambalika.
Het eerste is een geaccidenteerd plateau, waarin over de geheele
westelijke grens het massieve centrale bergland van Madagascar
uitloopt, dat dezelfde geologische gesteldheid heeft. Intusschen is het er
niet een onmiddellijk vervolg van. Een reeks hoogten staan geïsoleerd
ieder afzonderlijk als beheerscheressen van het land en vormen een
lange rij verbindingspunten tusschen de beide hoogvlakten. Een weinig
uit de verte gezien, lijken ze op een onafgebroken muur, die in
hoofdzaak loopt van het Zuidoosten naar het Noordwesten. Die reeks
van hoogten is het duidelijkst tusschen de Mania en de Manambolo en
heeft daar de toppen, den Bengilo, den Analaidirano, den Vohimena en

den Andranomangatsiaka, en verder verliest het hoogland zich in de
verwarde menigte terreinverheffingen ten noorden van Manambolo.
Deze gesteldheid van den bodem is een hinderpaal voor de
gemakkelijke gemeenschap tusschen Bongo-Lava en Imerina, want er
zijn slechts een beperkt aantal plaatsen, waar wegen den overtocht
mogelijk maken. Men treft ze aan den voet der hoogvlakte van
Bongo-Lava aan, waar te Miandrivazo, te Manandaza en te Ankavandra
respectievelijk de wegen van Betafo, Soavinandriana en van
Tsiromanomandidy uitloopen. De beide rivieren, die wij boven
noemden, de Mania en de Mahajilo, verdeelen de hoogvlakte in drie
hoofdmassa's door diep ingesneden en ontoegankelijke dalen.
Het algemeen voorkomen van die drie hoofdafdeelingen is zeer
verschillend. Tusschen de Mania en de Mahajilo stroomen de talrijke
zijtakken der beide groote rivieren ieder langs afzonderlijke bergen, die
elk zoozeer hun eigen karakter dragen, dat de inboorlingen er een eigen
naam aan hebben gegeven. Tusschen de Mahajilo en de Manambolo is
het hydrografisch stelsel minder ontwikkeld en daar heeft de erosie een
sterkere werking kunnen uitoefenen. De hoogvlakte draagt er een
onregelmatige opeenvolging van kegelvormige hoogten, die aan hun
voet samenhangen als een aaneengesloten suikerbroodenrij.
Daar, waar de regens geen natuurlijke afvloeiing naar de dalen hebben
gevonden, hebben ze zich kunstwegen gebaand, door in de
laterietblokken werkelijke afgronden uit te slijpen, waarin het water
soms bruisend neerstort, en waar daardoor een aanhoudende toestand
van vochtigheid wordt onderhouden. Dat vocht met de sterke hitte in de
kloven roept er een weelderigen plantengroei in het leven, gekenmerkt
door hooge boomen met magere stammen en door allerlei bloeiende
planten, waaronder een menigte begonia's.
De weinige paden, die door dit gedeelte van Bongo-Lava loopen, gaan
rondom die hoogten met bochten en kronkelingen, waar geen eind aan
schijnt te komen en slingeren zich soms ver uit de richting, waar ze ten
slotte heen moeten, alleen om maar de kloven en de te steile hellingen
te vermijden. Hier en daar laten twee dicht bij elkaar liggende diepe
kloven voor dien overgang niet meer ruimte over dan de smalle strook,

die ze in den aanvang scheidt, een afscheiding zoo smal, dat het
voorzichtig is, er enkel te voet te passeeren, zonder naar rechts of links
te kijken, omdat men anders