De aardbeving van San Francisco | Page 8

voet. Dit feit is daarom van belang, omdat het de
overeenkomst van deze barst met de oudere barsten nog nader aantoont.
In die oude barsten kan men n.l. de vertikale verplaatsing aan de
verschuiving der lagen zeer goed waarnemen en meten, maar de
horizontale is meest onbewijsbaar, omdat men daarvoor geen punten
van vergelijking heeft.
Een merkwaardig gevolg van de scheur van 18 April is, dat de plaatsen
langs de kust van Californië niet meer precies daar zijn, waar zij
vroeger waren. Voor de astronomische observatoriën en voor de
merkpalen der landmeting moet dit natuurlijk een zeer ongewenschte
verandering geven, en vooral in het begin nogal veel werk, om de juiste
verplaatsing te bepalen. Langs de scheur kan men, op een gewone
excursie, alleen zien hoeveel de eene rand ten opzichte der andere
verplaatst is, maar of beide verschoven zijn, en zoo ja, hoeveel elk, kan
men niet nagaan. Sommigen beweren dat de top van Mount Tamalpais
door deze aardbeving juist even veel terug verplaatst is, als zij bij een
vorige uit haar vroegere ligging verschoven was. Zij zou dus nu haar
oude plaats weer hernomen hebben. Alle grenslijnen van
grondeigendommen, die over de scheur heengaan zijn natuurlijk
gebroken. Waar hekken stonden zijn de beide einden juist zoo
uiteengeschoven als de weg, dien ik het eerst beschreef, en als niets
anders op den grond de verschuiving aanwijst, is zulk een onderbroken

hek een hoogst opvallend verschijnsel. Het zal heel wat werk kosten eer
de juridische grensbepalingen weer geheel in orde gekomen zullen zijn,
en het schijnt dat vele eigenaars zich voorloopig tot een eenvoudige
praktische oplossing der vraag zullen bepalen. Maar bij een lateren
verkoop van eigendommen kunnen dan nog allerlei kleine eigenaardige
moeilijkheden ontstaan. Dringend echter is een oplossing in een geval,
waarvan ik vernam, dat een spleet tusschen twee huizen doorging, zóó
dat de muur van het eene voor de voordeur van het andere geschoven
werd.
Behalve in de vallei van Olema is de scheur der aardbeving
voornamelijk bij Santa Cruz onderzocht. Prof. Branner had zich aldaar
gedurende eenige jaren bezig gehouden met het in kaart brengen van de
verschillende barsten in het gebergte en van de verschuivingen die zij
veroorzaakt hadden. Juist was deze arbeid voltooid toen de aardbeving
van 18 April kwam. Alles was dus als het ware voorbereid om de
daarbij ontstane veranderingen nauwkeurig te bestudeeren. Een groote
nieuwe scheur was te midden der oude ontstaan als een diepe groeve.
Langs deze lijn waren de wegen van hun plaats geschoven,
waterleidingen gebroken, hekken in wanorde gebracht enz. De groeve
liep hier niet in het dal maar over de kam der heuvelen. De
verschuiving bedroeg hier meestal ongeveer drie meters, maar een
opheffing of verzakking was niet waarneembaar. Een oude eikenboom
stond juist op de scheur en werd ontworteld. Een huis dat er op stond
werd in twee deelen uiteengescheurd. Boomstronken werden van
onderen naar boven opgescheurd en verloren nu eens alleen hun bast,
dan weer werd ook het hout uiteengereten. In een bosch bij Loma Prieta
maakte de scheur, die hier een dubbele was en den grond tusschen de
beide lijnen fijnwreef, een recht pad, dat over de geheele lengte door
liep. Hier ontstond ook een zijtak van de hoofdscheur. Langs dezen tak
was de berg als 't ware verbrijzeld, als of hij opgetild en daarna op een
harde grond gevalle ware. Kleine barsten liepen hier zeer talrijk, meer
dan driehonderd konden over een lengte van een mijl geteld worden.
Het zichtbaar worden van de scheuren in de oppervlakte van den
aardbodem is een verschijnsel, dat gewoonlijk bij aardbevingen niet
wordt opgemerkt. Het schijnt dat de aardbeving van San Francisco in

dit opzicht eenig is. Het is natuurlijk mogelijk, dat men er vroeger niet
op gelet heeft, maar de verschijnselen zijn zoo in 't oogloopend en
berokkenen in bebouwde streken zulk een onmiskenbare schade, dat dit
haast niet denkbaar is. Men moet dus aannemen dat de scheur in de
diepere aardlagen ontstond, en dat de bovenste elastisch genoeg waren
om daarin niet te deelen. In zulke gevallen is het natuurlijk veel
moeilijker om de juiste plaats van de scheur te bepalen dan in het
tegenwoordige.
Ik kom thans tot de bespreking van de trillingen of golven, die door het
plotseling scheuren ontstaan. Links en rechts van de scheur zijn zij
natuurlijk geweldig en veroorzaken zij de verschijnselen van omwerpen
van gebouwen, die men als de gewone gevolgen eener aardbeving
pleegt te beschouwen. In Californië heeft zich deze streek omstreeks
25-30 mijlen landwaarts in van de scheur uitgestrekt, en voor zooveel
de waarnemingen aan het zuidelijk uiteinde een gevolgtrekking toelaten,
ook even ver naar den westelijken kant. Verderop, ja over den geheelen
aardbodem is de aardbeving door de daarvoor bestemde toestellen
opgeteekend. Zulke waarnemingen zijn gedaan te Washington,
Potsdam, Tokio en elders. De geheele aarde beefde toen San