De Decamerone van Boccaccio | Page 7

en menigmaal zonder één priester. Dezen met de hulp van die
doodgravers zonder zich met een te langen of plechtigen lijkdienst te
vermoeien, brachten die in de eerste de beste grafstede, welke zij open
vonden. Van den lageren stand en misschien voor een groot deel van de
middelklasse was de aanblik der alle ellende nog veel erger, omdat die
het meest door hoop of door armoe in hun huizen werden
teruggehouden of in hun buurt bleven en bij duizenden ziek werden en
noch bediend, noch geholpen met wat ook, zonder eenige verzachting
stierven. Er waren er genoeg, die op den openbaren weg bij dag of
nacht omkwamen en velen, die in hun huizen heengingen, deden eerst

door den stank van hun ontbonden lichamen dan aan de buren
bemerken, dat zij dood waren; zoowel hiervan als van anderen, die
overal bezweken, waren er een groot aantal. Er werd door de meeste
buren een middelweg gebruikt, daartoe niet minder bewogen door vrees,
opdat de besmetting van de dooden hun geen kwaad deed, als door de
barmhartigheid, die zij jegens de overledenen hadden.
Zij, zoowel door eigen kracht als met behulp van de dragers, zooveel ze
er van konden krijgen, sleepten de lichamen der reeds gestorvenen uit
hun huizen en plaatsten die voor hun deuren, waar vooral 's morgens,
wie uit was gegaan, er talloos veel had kunnen zien. Zij lieten
vervolgens baren komen en er waren er, die bij gebrek daaraan, ze op
een plank legden. Er was geen baar, die niet twee of drie tegelijk er van
torste, en het kwam misschien maar één keer voor, dat van deze niet
vrij zeker kon gezegd worden, dat zij de echtgenoote en den man, de
twee of drie broeders of den vader en den zoon of op die wijze de
familie droeg. Het gebeurde zeer vaak, dat, wanneer twee of drie
priesters met een kruis voor één baar afzonderlijk liepen, dat drie of
vier baren geheven door dragers, zich daarachter voegden; en waar de
priesters geloofden, dat zij één doode begroeven, deden zij er dit zes of
acht of nog meer. Zij werden ook niet geëerbiedigd met een enkelen
traan of kaarslicht of begeleiding; ook werd de toestand van dien aard,
dat men geen andere zorg droeg voor de menschen, die stierven, dan
men voor geiten over had. Daardoor bleek het duidelijk genoeg, dat,
terwijl de natuurlijke loop der dingen bij weinige en zeldzame verliezen
niet aan wijzen kon leeren die te dragen met geduld, de grootste van de
rampen zelfs de eenvoudige zielen had kunnen maken tot verstandige
en ongevoelige lieden. Blijkbaar door de groote menigte dooden, die
naar elke kerk iederen dag en zoo goed als ieder uur, al naar het viel,
gedragen werd, maakte men, daar de gewijdde aarde voor de
begrafenissen niet voldoende was en daar men vooral aan ieder volgens
de oude gewoonte een eigen plaats wilde geven, op de akkers van de
kerken, omdat elke plek grond vol was, zeer groote kuilen, waarin men
de later aangebrachten bij honderd neerliet en in deze opgehoopt--gelijk
men koopwaren laag op laag in schepen legde--bedekte men ze met
weinig aarde zoover, dat die tot den rand van de kuil kwam. Maar opdat
ik niet later aan iedere bijzonderheid van de voorbijgegane ellende,

onze stad overkomen, nog herinner, vermeld ik, dat, toen deze booze
tijd die bezocht, zij bij haar voortduur evenmin de omliggende streek
spaarde, waar (ik laat de dorpen ter zijde, die door hun kleinheid bij de
stad begrepen waren) in de verspreide hofsteden en de velden de
ongelukkige boeren en armen en hun families zonder eenige hulp van
dokter of steun van een oppasser op de wegen en op hun akkers en in
hun huizen, onverschillig bij dag en bij nacht, niet als menschen maar
als beesten stierven. Daardoor werden zij als de poorters in hun
gewoonten bandeloos en zorgden niet meer voor hun werk of hun
zaken. Allen ook als op den dag, wanneer de dood, dien zij verwachten,
zou komen, deden hun best op allerlei wijze niet hun toekomstige
winsten van vee en land en van hun gedanen arbeid te vermeerderen
maar te verkwisten, wat ze er van in voorraad hadden. Aldus gebeurde
het, dat de koeien, de ezels, de schapen, de geiten, de zwijnen, de
kippen en zelfs de honden, het trouwst aan de menschen, uit hun eigen
verblijfplaatsen verjaagd door de velden wegliepen naar willekeur,
waar ook het graan verlaten en niet binnengehaald maar wel gemaaid
was. En velen, die over dag goed gevoed waren, dronken zich zonder
toezicht van den herder 's nachts in hun stal zat, of ze verstand hadden.
Hieraan valt nog toe te voegen (wanneer ik het platteland ter zijde laat
en tot de stad terug ga) dat, indien het niet in die mate is en zoozeer was
door de wreedheid des