Bolivia -- Een in wording zijnde Staat aan den Stillen Oceaan | Page 3

hun het gebruik van wapenen verboden heeft. Zij kennen alleen de
uitwerking ervan, door droeve ervaring van de zijde der blanken
opgedaan. Om de peruaansche schapen te vangen, die nauw aan de
lama's verwant, maar zeer schuw en wild zijn, en zoo rap als gazellen,
graaft de Indiaan midden in de vlakte een kuil van omtrent 10 cM.
diepte, en gaat daarin op den rug liggen. Dagen achtereen beweegt hij,
in die houding, geregeld nu eens de armen, dan de beenen, als een
groote ledepop. De schapen, die verbazend nieuwsgierig zijn, komen,
als de vertooning lang genoeg heeft geduurd, eindelijk eens van
naderbij kijken. Maar helaas! Als de Indiaan zijn kans schoon ziet,--en
hij weet die uitstekend waar te nemen,--grijpt hij het beest bij de pooten,
maakt het af, eet het vleesch op, en verkoopt de huid. Deze Indianen
ontvluchten, evenals de peruaansche schapen zelf, de beschaving, die
zelfs tot deze ontoegankelijke hoogvlakten is doorgedrongen. Zij
zoeken een schuilplaats in de warme dalen van het oostelijk
Beni-gebergte, waar maagdelijke wouden zijn, of in de uitgestrekte
vlakten van den grooten Chaco.
Dat is hun domein, daar voelen zij zich thuis. Al zijn deze streken
ongezond, onherbergzaam, woest en een verblijfplaats van wilde dieren,
de Chuncho kan er leven in den natuurstaat. Wee den
ontdekkingsreiziger, of den man, die hier caoutchouc komt zoeken, als
de Indiaan hem hier ontmoet, in het bewustzijn, dat hij de sterkste is.
Dan gaat de vreesachtige Chuncho aanvallenderwijze te werk, en wordt
dikwijls, door honger gedreven, menscheneter. Zoo kwam de
ongelukkige onderzoeker Crevaux met eenige zijner metgezellen om
het leven.
Maar (het dient hier tot geruststelling van ondernemende reizigers
gezegd) deze Chuncho's komt men op den openbaren weg in Bolivia
niet tegen. Wat de taal betreft, het heet, dat in Bolivia Spaansch wordt

gesproken. Het is waar, dat dit de officieele taal is, zooals in Bretagne
de Fransche taal daarvoor doorgaat. Maar feitelijk is Bolivia een
modern Babel in dit opzicht. De Cholos, die het Spaansch radbraken,
en de Indianen, die het niet kennen, spreken verschillende dialecten, die
men in twee groepen kan onderscheiden, het quichua en het aïmara. Dit
zijn de twee oorspronkelijke talen van het groote Inca-rijk, dat een
aanvang nam bij de woestijn van Atacama, Bolivia en Peru besloeg,
den equator overschreed, en zich uitstrekte tot het tegenwoordige
Columbia.
De boliviaansche kinderen leeren allen in hun jeugd quichua of aïmara,
door den omgang met de bedienden en de kinderen uit de volksklasse.
Zij spreken het evengoed als Spaansch. De Cholos en de Indianen in de
steden spreken een koeterwaalsch, dat min of meer verwantschap met
de taal van Cervantes verraadt.
Uit de ligging der streken, waar respectievelijk quichua en aïmara
wordt gesproken, hebben ethnologen afgeleid, dat het ras, 't welk
aïmara sprak, oorspronkelijk aan de Quichua-Incas onderworpen was.
De quichua-taal is zulk een aaneenschakeling van keelklanken, dat men
liefst wat op een afstand blijft van den persoon, met wien men spreekt.
Ik ben het dan ook in dit opzicht niet eens met den heer Bellesort, die in
"Jong Amerika, Chili en Bolivia" het een schoone en poëtische taal
noemt. Philologen bezitten misschien een bijzondere gave van
waardeering op dit punt. Op den oningewijde maakt deze spraak
veeleer den indruk van een aanhoudend gorgelen en mondspoelen.
De boliviaansche regeering is even ambulant als de Indianen waarover
zij den scepter zwaait. Het gouvernement heeft geen vasten zetel.
Van de acht departementen, waarin Bolivia verdeeld is, nl.: Chuquisaca,
waarvan Sucre de hoofdstad is, La Paz, Oruro, Cochabamba, Potosi,
Santa Cruz, Tarya en Beni, doen de vier eerste niet anders, dan
elkander den voorrang betwisten. Al naar de luim van den President der
Republiek het medebrengt, trekt het geheele bestuur nu eens naar Sucre,
dan naar Paz, dan naar Oruro, en het corps diplomatique volgt dat
voorbeeld. In 1865 had een grappig voorval plaats onder den beruchten
president Melgarejo, die als een tyran over Bolivia heerschte.

Toen hij op het toppunt van zijn macht was, kreeg hij het eens weer in
den zin, den zetel der regeering van La Paz naar Sucre te verplaatsen,
en hij noodigde de verschillende gezanten en consuls uit, hem te
vergezellen. Doch de consul van hare Majesteit Koningin Victoria van
Engeland nam hiermede geen genoegen. Hij gaf te kennen, dat La Paz
hem door zijn regeering als verblijfplaats was aangewezen, en dat hij
niet reislustig was gezind.
Melgarejo hield niet van tegenspraak. Hij liet den engelschen diplomaat
eenvoudig door vier soldaten achterste voren op een ezel zetten, met
den staart van het grauwtje in de hand, en zoo door de straten van La
Paz rondrijden tusschen een dubbele rij dreigende bayonetten.
Engeland scheen het wat gewaagd te vinden, de beleediging, een zijner
vertegenwoordigers aangedaan, te gaan wreken in een land, dat op
4000 meter hoogte was gelegen, aan 't eind van de wereld. Het
vergenoegde