Le procès des Templiers | Page 2

Not Available
empresserions de faire connaître
les variantes qu'il pourrait offrir.
Avant de publier les nombreuses pièces encore inédites du procès des
Templiers[3], que possèdent les Archives du royaume et la
Bibliothèque royale, nous faisons appel à l'obligeance des savants
nationaux et étrangers. Nous espérons qu'ils voudront bien nous faire
connaître les actes relatifs au même sujet qui se trouveraient dans les
diverses archives, bibliothèques et autres dépôts publics.
La série des pièces une fois complétée et ordonnée, nous pourrons
essayer de les apprécier, d'en déterminer la valeur, enfin de résumer le
procès, d'en donner le sens historique, et de mieux motiver le jugement
que nous avons hasardé ailleurs sur une si vaste et si obscure question.
31 janvier 1841.
NOTES
[1] Par exemple la lacune de la page 273, où on lit: «In ista pagina
nichil est scriptum.» Cette lacune indique le moment où les
commissaires du pape apprenant que cinquante-quatre Templiers
viennent d'être brûlés, suspendent les interrogatoires.

[2] On trouve dans ces fautes mêmes de précieuses données sur la
prononciation du temps: «De capite sibi hostenso. Adhorare, etc.»
[3] Je partage les travaux de cette publication avec les jeunes et savants
employés des Archives du royaume. MM. de Stadler, Castelnau et
Laget ont fait la transcription, d'autant plus difficile en certains
passages, que le notaire italien défigure assez fréquemment des mots
français qu'il latinise sans les comprendre. M. Dessalles a restitué
quelques-uns de ces mots dans le passage en langue romane (141-144).
M. de Stadler m'a spécialement aidé et dans la révision des épreuves et
dans le travail minutieux des tables. La table analytique et la table
alphabétique des matières se trouveront à la fin du dernier volume. Je
donne seulement ici celle des noms d'hommes et de lieux.

PROCÈS DES TEMPLIERS.

IN NOMINE DOMINI NOSTRI JHESU CHRISTI. AMEN. Anno a
nativitate [p. 1] ejusdem millesimo trecentessimo nono, indictione
septima, pontificatus sanctissimi patris in Christo, domini Clementis,
divina providencia Pape quinti, anno quarto, Noverint universi ac
singuli hoc presens publicum instrumentum inspecturi, quod, cum
venerabiles in Christo patres domini Dei gracia Narbonensis
archiepiscopus, Bajocensis, Mimatensis et Lemovicensis episcopi, nec
non venerabiles viri magistri Matheus de Neapoli sedis apostolice
notarius, majoris Caleti Rothomagensis, Johannes de Mantua
Tridentine, et Johannes de Monte Lauro Magalonensis ecclesiarum
archidiaconi, fuissent per litteras apostolicas ad inquirendum contra
Templariorum ordinem in regno Francie, una cum venerabili viro
magistro Guillelmo Agarni Aquensi preposito, legittime, ut dicebatur,
excusato, sub certa forma deputati, vellent et intenderent, ut dicebant,
mandatum apostolicum exequi reverenter: fecerunt, ad cautellam et
memoriam futurorum, in presencia mei notarii publici et aliorum
notariorum ac testium infrascriptorum, dictas litteras apostolicas vera
bulla plumbea dicti domini Pape bullatas et in nulla sui parte suspectas,
nec non ac patentes litteras excusatorias dicti prepositi Aquensis sigillo

suo.... sigillatas, in publicum recitari ac legi, et eas preceperunt per me
et alios infrascriptos notarios redigi [in proc]essum. Tenor autem
dictarum litterarum apostolicarum talis est:
Clemens episcopus servus servorum Dei venerabilibus [fratribus] [p. 2]
archiepiscopo Narbonensi, ac Bajocensi, Mimatensi et Lemovicensi
episcopis et dilectis filiis, magistris Matheo de Neapoli majoris Caleti
Rothomagensis notario nostro, Johanni de Mantua Tridentine, Johanni
de Monte Lauro Magalonensis archidiaconis ac Guillelmo Agarni
preposito Aquensis ecclesiarum, salutem et apostolicam benedictionem.
Faciens misericordiam cum servo suo Dei filius, dominus Jhesus
Christus, ad hec nos voluit in specula eminenti apostolatus assummi, ut
gerentes, licet immeriti, vices ejus in terris, in cunctis nostris actibus et
processibus, ipsius vestigia, quantum patitur humana fragilitas,
imitemur. Sane dudum circa promocionis nostre ad apicem summi
apostolatus inicium, eciam antequam Lugdunum, ubi recepimus nostre
coronacionis insignia, veniremus, et post eciam tam ibi quam alibi,
secreto quorumdam nobis insinuacio intimavit, quod Magister,
preceptores et alii fratres ordinis milicie Templi Jerosolimitani, et
eciam ipse ordo, qui ad defensionem patrimonii ejusdem domini nostri
Jhesu Christi fuerant in Transmarinis partibus deputati, contra ipsum
Dominum in scelus apostasie nephandum, detestabile ydolatrie, vicium
execrabile Sodomorum et hereses varios, erant lapsi. Quia vero non erat
verisimile nec credibile videbatur, quod viri tam religiosi, qui precipue
pro Christi nomine suum sepe sanguinem effundere ac personas suas
mortis periculis frequencius exponere credebantur, quique multa et
magna tam in divinis officiis quam in jejuniis et aliis observanciis
devocionis signa frequencius pretendebant, sue sic essent salutis
immemores, quod talia perpetrarent, hujusmodi insinuacioni ac
delacioni ipsorum, ejusdem Domini nostri exemplis et canonice
scripture doctrinis edocti, aurem noluimus inclinare. Deinde vero
karissimus in Christo filius noster Philippus rex Francorum illustris, cui
fuerant eadem facinora nunciata (non tipo avaricie, cum de bonis
Templariorum nichil sibi vindicare vel appropriare intendat, immo ea
nobis et ecclesie per deputandos a nobis administranda, gubernanda,
conservanda, et custodienda liberaliter ac devote in regno suo dimisit,

manum suam exinde totaliter [p. 3] amovendo, sed fidei orthodoxe
fervore, suorum progenitorum vestigia clara sequens), accensus de
premissis, quantum licite potuit, se informans ad instituendum et
informandum nos super hiis, multa et
Continue reading on your phone by scaning this QR Code

 / 268
Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.