Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri de Bvrgo Valentiae Ordinis Sancti Avgvstini

Ulysse Chevalier
Chartvlarivm Ecclesiae Sancti
Petri de
by Ulysse Chevalier

The Project Gutenberg EBook of Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri
de
Bvrgo Valentiae Ordinis Sancti Avgvstini, by Ulysse Chevalier This
eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no
restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it
under the terms of the Project Gutenberg License included with this
eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri de Bvrgo Valentiae Ordinis
Sancti Avgvstini
Author: Ulysse Chevalier
Release Date: April 8, 2005 [EBook #15582]
Language: Latin
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK
CHARTVLARIVM ECCLESIAE ***

Produced by Robert Connal and the Online Distributed Proofreading
Team from images generously made available by gallica (Bibliothèque
nationale de France) at http://gallica.bnf.fr.

SOCIÉTÉ D'ARCHÉOLOGIE DE LA DROME.

CHARTVLARIVM
ECCLESIAE
SANCTI PETRI DE BVRGO
VALENTIAE
ORDINIS SANCTI AVGVSTINI.
Ex monumentis ineditis descripsit, prolegomenis & notis illustravit,
indicibus auxit
C.-U.-J. CHEVALIER
S.C.E. diaconus.

CHARTVLARIVM
SANCTI PETRI DE BVRGO.
* * * * *
I.
Carta de officio & dignitate Prioris Burgensis ecclesie.[A]
PRIOR[1] primum comuni consilio canonicorum talis eligi debet, qui
ecclesie & universe dispensationi tocius comunie idoneus habeatur.
Deinde assensu abbatis in capitulo ab universo conventu voluntarie
approbatus pompatice in ecclesiam ductus, ad dexteram abbatis ab ipso
abbate collocari debet; primus cantare, ultimus legere[2], curam
universorum gerere. Si quid inhonestum aut emendandum fuerit,

corrigere & emendare. Dum abbas non affuerit, clericos in choro
communi consilio & voluntate canonicorum elevare, capiscolium &
rectorem scolarum in capitulo consilio & voluntate canonicorum
[pone]re. Primus de universis necessariis communie[3], intrinsecus sive
extrinsecus respondere. Baiulum,[4] cellerarium[5] & omnem familiam
providere & custodire, sacramenta in capitulo cum canonicis &
procuratoribus capere, intus & extra curiose administrare; procuratores,
sive dispensatores communie ceterarumque rerum consilio
canonicorum disponere, claves commendare, iusticias & iudicia in
capitulo pertractare, hac definire. Si vero prior defuerit, deliberacione
& iudicio procuratorum aliorumque canonicorum iusticie & iudicia
pertractanda hac definienda sunt, nisi tanta vel talis interveniat causa,
que definiri non valeat. Tunc ad abbatem recurratur, ut in capitulo cum
canonicis per ipsum diffiniatur. Prior in comutationibus sive in
venditionibus ubique terciam partem sibi recipit, nisi in propriis
ecclesie possessionibus [nec non] in condaminis[6], & in clauso[7], &
in prato, & in devisio[8], & in feudis canonicorum. Prioris sunt domus
& casamenta, a domo Giraldi Chaulet usque ad vallum [d]e las
Torloicheiras, & tenementu[m Ga]landi & vinea de Ylice. Deficiente
priore, omnia que prioratus sunt debent ad communiam canonicorum &
mensam redire, unde accepta fuerunt. Prior in refectorio primus ad
tintinnabulum sedet, solus comedit, duplicem capit cibum, in
comestionibus carnium & piscium, exceptis volucribus de quibus tercia
pars ei minuitur. In consultis primus; Benedicite suum est; nichil de
rebus ecclesiasticis sive communie sine canonicis vel procuratoribus
agere habet, nisi forte grandis interveniat causa. Quicquid ad ecclesiam
vel ad communiam attinet consilio canonicorum agendum est. Placita
enim vicarie & negocia causarum hominum universe terre communie, a
priore sive a procuratoribus cum canonicis in claustro pertractanda sunt.
Lex communiter canonicorum est. In gatgeriis[9] quas communia
acceperit, si quid venditionis vel commutationis evenerit totum
communie erit.
Nos B. Ebredunensis Archiepiscopus[10], & P. succentor
Parisiensis[11], oculata fide ista predicta vidimus in cartolario ecclesie
Sancti Petri de Burgo, & legimus de verbo ad verbum[12].

[A] Transcription de l'original d'un extrait sans date du Cartulaire de
Saint-Pierre du Bourg (voir Notice paléographique préliminaire),
parchemin de 23 lignes. Le dos porte cet autre titre: De dignitate &
officio prioris, avec cette note: tamen nullam datam habet & parum
valet. Cette charte, comme l'insinue la souscription, a eu deux sceaux
pendants sur double queue, dont il ne reste que les attaches.
[1] Dans les monastères, le prieur avait le premier rang après l'abbé, &
gouvernait en son absence sous le titre de prieur claustral. Les
obédiences ou membres d'une abbaye étaient sous l'autorité d'un prieur:
il prenait le nom de conventuel quand il ne reconnaissait pas de
supérieur; tel fut celui du Bourg de Valence après la transformation de
l'abbaye en collégiale (voir Notice historique prélim.). Cet ancien statut
règle ses obligations et ses droits.
[2] Dans la récitation de l'office canonial, c'est au plus digne du choeur
d'entonner la première antienne & de lire la dernière leçon des
nocturnes.
[3] Biens possédés en commun, dont le produit était affecté aux besoins
de la communauté.
[4] Bajulus, économe, chargé de l'administration des biens.
[5] De cella, sommelier, pourvoyant au réfectoire.
[6] Condamina, terre directement exploitée par le seigneur.
[7] Clausum, enclos, ou terrain renfermé dans la clôture conventuelle.
[8] Devisium, anciennement devèse, pâturage réservé & défendu.
[9] Gageria, bien mobilier ou immeuble donné en nantissement au
créancier (voir ch. III & IV).
[10] D'après son écriture, cette charte remonte à la fin du XII^{e} siècle
ou aux premières années du XIII^{e}. A cette époque, les annales de
Continue reading on your phone by scaning this QR Code

 / 74
Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.