Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri de Bvrgo Valentiae Ordinis Sancti Avgvstini

Ulysse Chevalier

Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri de?by Ulysse Chevalier

The Project Gutenberg EBook of Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri de
Bvrgo Valentiae Ordinis Sancti Avgvstini, by Ulysse Chevalier This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Chartvlarivm Ecclesiae Sancti Petri de Bvrgo Valentiae Ordinis Sancti Avgvstini
Author: Ulysse Chevalier
Release Date: April 8, 2005 [EBook #15582]
Language: Latin
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CHARTVLARIVM ECCLESIAE ***

Produced by Robert Connal and the Online Distributed Proofreading Team from images generously made available by gallica (Bibliothèque nationale de France) at http://gallica.bnf.fr.

SOCIéTé D'ARCHéOLOGIE DE LA DROME.

CHARTVLARIVM
ECCLESIAE
SANCTI PETRI DE BVRGO
VALENTIAE
ORDINIS SANCTI AVGVSTINI.
Ex monumentis ineditis descripsit, prolegomenis & notis illustravit, indicibus auxit
C.-U.-J. CHEVALIER
S.C.E. diaconus.

CHARTVLARIVM
SANCTI PETRI DE BVRGO.
* * * * *
I.
Carta de officio & dignitate Prioris Burgensis ecclesie.[A]
PRIOR[1] primum comuni consilio canonicorum talis eligi debet, qui ecclesie & universe dispensationi tocius comunie idoneus habeatur. Deinde assensu abbatis in capitulo ab universo conventu voluntarie approbatus pompatice in ecclesiam ductus, ad dexteram abbatis ab ipso abbate collocari debet; primus cantare, ultimus legere[2], curam universorum gerere. Si quid inhonestum aut emendandum fuerit, corrigere & emendare. Dum abbas non affuerit, clericos in choro communi consilio & voluntate canonicorum elevare, capiscolium & rectorem scolarum in capitulo consilio & voluntate canonicorum [pone]re. Primus de universis necessariis communie[3], intrinsecus sive extrinsecus respondere. Baiulum,[4] cellerarium[5] & omnem familiam providere & custodire, sacramenta in capitulo cum canonicis & procuratoribus capere, intus & extra curiose administrare; procuratores, sive dispensatores communie ceterarumque rerum consilio canonicorum disponere, claves commendare, iusticias & iudicia in capitulo pertractare, hac definire. Si vero prior defuerit, deliberacione & iudicio procuratorum aliorumque canonicorum iusticie & iudicia pertractanda hac definienda sunt, nisi tanta vel talis interveniat causa, que definiri non valeat. Tunc ad abbatem recurratur, ut in capitulo cum canonicis per ipsum diffiniatur. Prior in comutationibus sive in venditionibus ubique terciam partem sibi recipit, nisi in propriis ecclesie possessionibus [nec non] in condaminis[6], & in clauso[7], & in prato, & in devisio[8], & in feudis canonicorum. Prioris sunt domus & casamenta, a domo Giraldi Chaulet usque ad vallum [d]e las Torloicheiras, & tenementu[m Ga]landi & vinea de Ylice. Deficiente priore, omnia que prioratus sunt debent ad communiam canonicorum & mensam redire, unde accepta fuerunt. Prior in refectorio primus ad tintinnabulum sedet, solus comedit, duplicem capit cibum, in comestionibus carnium & piscium, exceptis volucribus de quibus tercia pars ei minuitur. In consultis primus; Benedicite suum est; nichil de rebus ecclesiasticis sive communie sine canonicis vel procuratoribus agere habet, nisi forte grandis interveniat causa. Quicquid ad ecclesiam vel ad communiam attinet consilio canonicorum agendum est. Placita enim vicarie & negocia causarum hominum universe terre communie, a priore sive a procuratoribus cum canonicis in claustro pertractanda sunt. Lex communiter canonicorum est. In gatgeriis[9] quas communia acceperit, si quid venditionis vel commutationis evenerit totum communie erit.
Nos B. Ebredunensis Archiepiscopus[10], & P. succentor Parisiensis[11], oculata fide ista predicta vidimus in cartolario ecclesie Sancti Petri de Burgo, & legimus de verbo ad verbum[12].
[A] Transcription de l'original d'un extrait sans date du Cartulaire de Saint-Pierre du Bourg (voir Notice paléographique préliminaire), parchemin de 23 lignes. Le dos porte cet autre titre: De dignitate & officio prioris, avec cette note: tamen nullam datam habet & parum valet. Cette charte, comme l'insinue la souscription, a eu deux sceaux pendants sur double queue, dont il ne reste que les attaches.
[1] Dans les monastères, le prieur avait le premier rang après l'abbé, & gouvernait en son absence sous le titre de prieur claustral. Les obédiences ou membres d'une abbaye étaient sous l'autorité d'un prieur: il prenait le nom de conventuel quand il ne reconnaissait pas de supérieur; tel fut celui du Bourg de Valence après la transformation de l'abbaye en collégiale (voir Notice historique prélim.). Cet ancien statut règle ses obligations et ses droits.
[2] Dans la récitation de l'office canonial, c'est au plus digne du choeur d'entonner la première antienne & de lire la dernière le?on des nocturnes.
[3] Biens possédés en commun, dont le produit était affecté aux besoins de la communauté.
[4] Bajulus, économe, chargé de l'administration des biens.
[5] De cella, sommelier, pourvoyant au réfectoire.
[6] Condamina, terre directement exploitée par le seigneur.
[7] Clausum, enclos, ou terrain renfermé dans la cl?ture conventuelle.
[8] Devisium, anciennement devèse, paturage réservé & défendu.
[9] Gageria, bien mobilier ou immeuble donné en nantissement au créancier (voir ch. III & IV).
[10] D'après son écriture, cette charte remonte à la fin du XII^{e} siècle ou aux premières années du XIII^{e}. A cette époque, les annales de l'église d'Embrun font mention des archevêques Bertrand I^{er}, ancien chancelier de l'Université de Paris, successeur de Pierre III (CHORIER, état polit. du Dauph., t. II; cf. [ALBERT], Hist. ecclés. du dioc. d'Embrun, t. II, p. 113, qui
Continue reading on your phone by scaning this QR Code

 / 72
Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.