Ang mga Anak Dalita | Page 3

an��k at sint��ng magulang; aayaw ang is��'t ang is�� ay ayaw, na wari'y kapuwa bus��g na n~gang tunay.
Kahit mapag-aba't matig��s na dibd��b ang sa anyong iyo'y minsang mak��silip ay mahahab��g di't p��pasukang pilit niyong pagkaawa sa mag-in��ng ibig.
Pagka't ang kanil��ng pagpapasunuran ay buko n~g is��ng boong pagmamah��l, ang ibig ni Ata'y mabus��g si Tetay at si Tetay nam��'y ang kany��ng magulang.
?Sino n~ga bang in�� ang makababat�� na hindi kumain ang an��k na sint��? n~guni't sinong an��k ang makakakaya na makitang gut��m ang giliw na in��?
Kaya't ang nangyari, sil��'y nagk��sundo na ang bawa't is��'y tig-iisang subo doon sa n��lab�� na pagkaing luto na kaunting lugaw ina may luhang halo!

III.
?GUMIGILIW!
At n~g makatapos, in��'y pinagyama't saka iniupo sa sadyang luklukan na kahit sira na'y mayroong hilig��n na nakasasal�� sa dakong likur��n.
At siya'y lumukl��k sa dakong ibaba up��ng bigyang hangg�� ang n��hintong gawa, n~guni't an��ng lak�� n~g tinam��ng mangha nang ang panahia'y kany��ng mausisa.
Sapagka't sa loob n~g kany��ng tahiin ay may nakatagong kaputol na papel na hindi mabat��d kung saan nangaling, kaya't itinan��ng sa inang kapiling.
--?Sino ang may dal�� n~g sulat na it��? ?naparito bag�� kanina si Pedro?-- --Oo--an�� Ata--siyang nakita ko na tan~ging gumal��w n~g panahian mo.
At saka umal��s na tila may lumb��y sapagka't malungk��t niyong magpaalam at ang idinugt��ng sa huling tinura'y ang b��bal��k siya sa katanghalian.
Ang puso ni Tetay ay halos tumah��p sa sabi ni Ata na kany��ng nadin~g��g, pagka't hindi niya lub��s na maisip ang pinanggalin~gan n~g gay��ng ligalig.
?An��'t ginawa pa ang siya'y sulatan? ?an�� ang sa papel ay n��papalam��n? ya��'y talinghaga, kaya n~ga't binuks��n, upang mapagtanto ang lam��n n~g liham.
D��tapwa ... ?Oh lan~git! Di pa natatapos sa kany��ng pagbasa, ang luha'y umagos, at sab��y sa is��ng matinding himut��k, mukha'y n��patun~g��'t kam��y pinagdu��p.
Si Ata'y n��gulat sa gayong n��kita at biglang tinan��ng ang an��k na sint��. --Ay in�� kong giliw! An��ng pagkapakl�� nit��ng kapalarang aking dinadal��!
Ak��, inang irog, ay lubhang mapalad sa gitna n~g ating madlang paghihirap at yaring dibd��b ko'y lub��s na panatag at walang ligalig ak��ng m��tatawag.
Datapwa't ayw��n ko, ayw��n ko kung bakit at di ko mapigil ang paghihinagp��s dahil sa paglayong sa sulat sinamb��t n~g kapuwa bata't kalaro kong ibig.
Yar��ng ab��ng puso'y nalulunod mand��n sa bay��ng malakas nit��ng paninimdim, na sakasakali na tayo'y lisanin ay baka hindi na muling m��kapiling.
Ayw��n ko kung bakit, n~guni't yar��ng luha ay di ko mapigil sa kany��ng pagbaha at kung gunita��n ang bawa't salita n~g sulat na it��, ak��'y nangl��lata.
At diwang ang aking boong kaluluwa ay nababalutan n~g matinding dusa ... ?an�� kaya it��?--Iyan ay pagsint��-- ang pan~giting sag��t n~g giliw na in��.
--?Oh! pagsint�� it��?--Ang tan��ng ni Tetay na tut��p ang dibd��b n~g dalawang kam��y, --Oo, aking an��k; iyang pagmamah��l na tin��tagl��y mo ay pagsint��ng tunay.
Iyan ang larawan n~g is��ng paggiliw na an��k n~g iy��ng pagirog na lihim; di mo natatanto pagka't nahihimbing, sa kapayapaan, ang iyong panimd��m.
N~guni't n~g magdamd��m n~g munting gambala, gaya n~g paglayong hindi inakala'y sumilakb��ng ag��d ang pamamayapa, at nagpakilala sa sab��k na nasa.
Iyan ang nangyari sa bata mong puso na di nakabat��d n~g iba pang suyo liban sa malamb��ng at tap��t na samo nit��ng iyong in��ng matanda na't hapo.
Malaon nang lubhang aking naramdam��n ang iny��ng matap��t na pagsusuyuan, n~guni't di pinigil, bagk��s binayaan ang binhi n~g iny��ng sint��ng tinatagl��y.
Sapagka't al��m kong totoong malinis ang pagsusuyuang iny��ng ginagamit ... --Kung gay��n, in�� ko--ang kay Tetang sulit-- ?ang unang silakb�� n~g sint��'y pasakit?
Diyata't hindi na mangyaring mabaty��g ang las��p n~g sint�� kungdi sa pahirap? --Hindi nam��n gay��n--ang sa in��ng saad-- kung minsa'y gany��n n~ga't kung minsa'y malunas:
Kung minsan, sa piling n~g kapayapaa'y n��nuk��l ang binhi n~g pagmamahalan at sa pagtatama n~g dalaw��ng simp��n, ang munt��ng sandali, ay nagiging tul��y.
Upang ang pagsuyong sabik sa pahayag ay magpakilala sa irog at liyag at ang puso nam��ng nagtimping maluwat ay magpahalata n~g kany��ng paglin~gap.
Sapagka't ang sint�� ay hawig sa puno na ang binhi niya'y ang n~galang pagsuyo at pinakadilig, nang up��ng lumago, ay ang katamisan n~g m~ga pagsamo.
Kahit na maunl��d ang kany��ng paglak�� ay di mahalata nang may dal��ng kasi, kungdi matatangki't mapagmunimuni na may ib��ng nasa ang pusong sakbibi.
Nas��ng n��hahawig sa is��ng gunita, nasa na animo'y uhaw ang kamukha, n~guni't kung suriin ay mahahalata na ib�� ang ayos, at iba n~gang sadya.
Sapagka't ang dating iyong pagmamah��l sa ib��ng kilal��'t m~ga kaibigan ay hindi rin iyon ang suyong bubuk��l sa is��ng pagsint�� na bagong dinamd��m.
Ya��n ay tagan��s na pagmamasakit, pagpapaumanh��'t pakikikapat��d, n~guni't it��ng is��'y damdaming matam��s na may panibugho't madlang pagtiti��s.
Ang bawa't salita nit��ng nan~gun~gusap, sa dibdib ni Teta ay nagpapahirap, pagka't unti unting kany��ng n��mamalas na pawa n~gang tunay ang sa in��ng saad.
Kaya't, ang kaniy��ng kam��y, pinagduop, sa har��p n~g in��'y biglang n��paluh��d, at sab��y sa luhang sa mat��'y nanagos, n��wikang:--?In�� ko, ak��'y umiirog!
Kung yaring hinagp��s nit��ng kaluluwa at pagkabagabag n~g damdaming dal�� ay tanda n~g aking paggiliw sa kany��.... ?patawad, in�� ko!... ak��'y sumisint��!...
--Patawad! ?at bakit?--ang kay Atang turing, na lubhang